สวิตเซอร์แลนด์เป็นประเทศที่ระบบขนส่งสาธารณะครอบคลุมสูงมาก ไม่ว่าจะเป็นรถไฟ, รถบัส, แทรม, Cable Car, ฯลฯ
บริษัทรถไฟที่ใหญ่ที่สุดในสวิสเซอร์แลนด์ และเดินรถเชื่อมแต่ละจังหวัด คือ SBB CFF FFS (Swiss Federal Railways) แต่ละจังหวัดก็จะมีหน่วยงานเดินรถสาธารณะของแต่ละจังหวัดหรือแต่ละเขต เช่น TL (Transports publics de la région lausannoise) เดินรถในพื้นที่เมือง Lausanne, TPF (Transports publics Fribourgeois) เดินรถในพื้นที่จังหวัด Fribourg แต่ละผู้ให้บริการก็อาจจะมี Application ขายตั๋วของตัวเอง แต่
ไม่ว่าจะระบบใดก็ตามเราสามารถซื้อตั๋วและดูรอบได้ผ่านทาง Application SBB*
*ยกเว้น ski lift บางที่
ระบบตั๋วรถสาธารณะ
ระบบตั๋วรถสาธารณะในสวิตเซอร์แลนด์ส่วนใหญ่จะเป็นระบบ Honor-based นั่นก็คือ ไม่มีประตู Ticket Gate* แต่ อาศัยความเชื่อมันว่าผู้โดยสารจะซื้่อตั๋วและอาจจะมีเจ้าหน้าที่ทำการสุ่มตรวจบนขบวน
*ยกเว้นบางสถานที่ท่องเที่ยว หรือ ski lift หรือรถไฟไต่เขา
การซื้อตั๋วรถสาธารณะ
การซื้อตั๋วรถสาธารณะสามารถซื้อได้ที่หน้าเค้าเตอร์ผู้ให้บริการ (เช่น SBB) ถ้าเป็นสถานีใหญ่ หรือตามตู้ที่สถานี หรือป้ายรถเมล์ ถ้าหากไม่มีตู้ที่สถานี ก็ซื้อได้ที่คนขับบนรถ ซึ่งอาจจะต้องใช้เหรียญในการซื้อ
แต่วิธีที่สะดวกที่สุดคือซื้อผ่าน Application SBB ซึ่งเราสามารถกรอก สถานีต้นทาง – สถานีปลายทาง, เวลาเดินทาง เพื่อดูรอบและซื้อตั๋วได้ใน Application ได้ทันที การชำระเงินสามารถชำระเงินผ่านบัตรเครดิตได้
ประเภทของตั๋วรถสาธารณะ
กดที่นี่เพื่อดูข้อมูลเพิ่มเติมที่เว็บไซต์ของ SBB
ตั๋วรถสาธารณะจะมีอยู่ 5 ประเภท
1. Point-to-point Ticket
เป็นตั๋วที่จะระบุต้นทางและปลายทาง อาจจะเป็นตั๋วแบบเที่ยวเดียว หรือไปกลับก็ได้ ตั๋วนั้นมีอายุ 1 วัน (05.00 น. – 04.59 น.ของวันถัดไป) เราสามารถโดยสารรถใดก็ได้ที่สามารถทำให้เราเดินทางจากต้นทาง ไป ปลายทางที่ระบุไว้ เช่น เราซื้อตั๋ว Point-to-point จาก Lausanne – Zurich เราจะขึ้นรถไฟรอบใดก็ได้ ในวันนั้น เช่น ขึ้นรถไฟสาย IC1 ที่ Lausanne ไปลง Zurich เลย หรือเราจะแวะพักระหว่างทางเช่น รถไฟสาย IC1 จอดที่ Bern แล้วเราลงที่ Bern เพื่อทานอาหารก่อนไปต่อด้วยรถไฟสาย IC1 ขบวนถัดไป ก็ได้
อย่าลืมว่าถ้าหากเป็นตั๋ว Point-to-point แบบไปกลับ เที่ยวขากลับนั้น ต้องกลับมาภายในวันเดียวกัน
2. Zone Ticket
เป็นตั๋วที่ไม่ระบุต้นทางหรือปลายทาง แต่ระบุเขตที่เราสามารถใช้ตั๋วได้เช่น เราต้องการเดินทางจากสถานี Lausanne-Flon ไป Bel-Air LEB เราต้องซื้อตั๋ว Zone 11 12 และ 16
และตั๋วที่ซื้อมานั้นก็มีจะใช้ได้กับการเดินทางระหว่างทุกถานีใน Zone ที่ระบุไว้ ตั๋ว Zone จะมีอายุ 2 – 4 ชั่วโมง แล้วแต่จำนวน Zone ที่ซื้อ และ นอกจากนี้ยังมี Zone Day Pass ที่ให้เรานั่งรถไฟใน Zone ที่ระบุไว้ได้ทั้งวัน
3. Supersaver Ticket
ถ้าหากเราซื้อตั๋วรถไฟล่วงหน้าอย่างน้อย 1 วัน เราจะได้ตั๋วที่มีส่วนลดพิเศษเรียกว่าตั๋ว Supersaver เช่นปกติเดินทางจาก Lausanne – Zurich ราคา CHF 37 แต่ถ้าจองล่วงหน้า 1 วัน รถไฟบางรอบ จะได้ราคา CHF 31.6
ตั๋วประเภทนี้จะระบุต้นทาง ปลายทาง และรอบรถไฟ ฉะนั้นตั๋วจะใช้ได้เฉพาะรอบที่ซื้อเท่านั้น และจะขอเงินคืนไม่ได้ ถ้าไม่ได้เดินทาง
4. Day Pass
ตั๋ว Day Pass เป็นตั๋วที่ทำให้เราเดินทางด้วยรถสาธารณะใดก็ได้ในสวิตเซอร์แลนด์* เป็นเวลา 1 วัน ราคา CHF 75 ขายโดย SBB ถ้าหากซื้อล่วงหน้า อาจจะแบบระบุวันที่อาจะมีส่วนลด และซื้อได้ในราคา CHF 39, 49, 59 หรือ 69 แล้วแต่วัน
นอกจากนี้เราสามารถซื้อตั๋ว Day Pass ในราคาพิเศษได้จากสำนักงานเขตที่เราอาศัยอยู่ (มีจำนวนจำกัด) หรือ บางทีอาจจะมีโปรโมชั่นจากห้างต่างๆ เช่น coop หรือ Interdiscount ที่จะจำหน่าย day pass ในราคาพิเศษ
*ยกเว้นบางสถานที่ท่องเที่ยว หรือ ski lift หรือรถไฟไต่เขา
5. Supplementary ticket
ตั๋ว Supplementary ticket เป็นตั๋วเพิ่มเติมที่ใช้คู่กับตั๋วที่กล่าวมาด้านบน เช่น ตั๋วสำหรับจักรยาน (Bike pass) เพื่อนำจักรยานขึ้นรถไฟ หรือ ตั๋วสำหรับสุนัข (Dog pass) หรือ บริการจองที่นั่ง (Seat reservation) หรือ Class upgrade
บัตรส่วนลด และ Travel Pass ต่างๆ
ปกติแล้วการเดินทางในสวิสเซอร์แลนด์นั้นแพงมาก เช่นรถไฟจาก Lausanne ไป Zurich ปกติแล้วราคา CHF 74 หรือแค่เดินทางใกล้ๆ ระยะทาง 4-5 กิโลเมตร ในเมืองด้วยรถโดยสาร ก็อาจจะราคาสูงถึง CHF 4-5 แต่ถ้าหากเรามีบัตรส่วนลดรายปี หรือ Travel Pass เราก็สามารถเดินทางได้ในราคาที่ถูกลง
กดที่นี่เพื่อดูข้อมูลเพิ่มเติมของบัตรส่วนลดและ Travel Pass ต่างๆ จากเว็บไซต์ของ SBB
ประเภทของบัตรส่วนลด และ Travel Pass
1. Half-Fare Travelcard (Halbtax-Abos / Demi-tarif)
ผู้ที่ซื้อบัตรนี้จะสามารถซื้อตั๋วรถสาธารณะได้ ครึ่งราคา* และอาจมีส่วนลดพิเศษที่สถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ เป็นบัตรที่คนสวิสแทบทุกคนมี แนะนำให้ทุกคนซื้อ เพราะราคาบัตรสำหรับผู้ใหญ่ ราคาเพียง CHF 185 ในปีแรก และ CHF 165 ในปีต่อๆ ไป ซึ่งถือว่าคุ้มมาก เดินทางเพียงไม่กี่ครั้งก็คุ้มแล้ว
*ยกเว้นตั๋วบางประเภทอาจจะลดไม่ถึงครึ่งราคา
2. GA Travelcard (General-Abos / Abonnement général)
บัตรนี้เป็นบัตร Travel Pass ที่แพงที่สุด ด้วยราคา CHF 3860 ต่อปีสำหรับผู้ใหญ่ แต่ถ้าใครมีบัตรนี้แล้ว ก็นั่งรถโดยสารสาธารณะได้ ไม่จำกัดเที่ยว ไม่จำกัดรอบ ทั้งสวิสเซอร์แลนด์ ในระยะเวลาตลอด 1 ปี
3. seven25 Travelcard
บัตรนี้เป็น Travel Pass สำหรับคนที่อายุไม่ถึง 25 ปี เท่านั้น ถ้าใครมีบัตรนี้จะสามารถโดยสารรถสาธารณะ ใดก็ได้ หลังเวลา 19.00 น. โดยไม่ต้องซื้อตั๋ว ราคาอยู่ที่ CHF 390 ต่อปี เหมาะกับคนที่ไปเที่ยวบ่อย เพราะว่าทำให้ ไม่ต้องซื้อตั๋วขากลับ ซึ่งเวลาไปเที่ยวส่วนใหญ่ก็กลับหลัง 19.00 น. อยู่แล้ว
4. Leisure Travelcard
บัตรนี้เป็น Travel Pass เสริมสำหรับคนที่มี Half-Fare Travelcard อยู่แล้ว บัตรนี้คือ Day Pass ที่สามารถเลือกวันใช้ได้ จำนวน 20 หรือ 30 วัน ใน 1 ปี ราคาอยู่ที่ CHF 900 สำหรับ 20 วัน และ CHF 1200 สำหรับ 30 วัน
นอกเหนือจาก Travelcard 4 นี้ยังมี Travel Pass อื่นๆ อีกสามารถดูได้จากเว็บไซต์ของ SBB